Maatschappelijke initiatieven zijn zich niet altijd bewust van hun meerwaarde. Niet alleen van hun maatschappelijke meerwaarde, maar juist ook van wat ze economisch kunnen betekenen. Wie kunnen er allemaal baat hebben bij jouw initiatief en zijn ook bereid daarvoor te betalen? Als je daarmee geldstromen kunt aantrekken kun je je maatschappelijke betekenis een stevige basis geven. Door samen te werken met andere initiatieven kun je elkaar bovendien versterken.
Met deze opgave gingen op initiatief van de Stichting !WOON diverse maatschappelijke initiatieven uit Amsterdam-Noord aan de slag. Zo’n 25 initiatiefnemers waren op 4 oktober 2017 in Buurthuis Van der Pek bij elkaar gekomen om in een werksessie van Geldstromen door de Wijk hun ‘marktkansen’ en verdienmogelijkheden in beeld te brengen. Jacqueline van Loon, directeur van Stichting !WOON, opende de avond. De Buurthuizen in Amsterdam-Noord gaan over op zelfbeheer. Omdat subsidies minder worden of zelfs geheel verdwijnen is het zaak om financieel meer op eigen benen te staan. Maar hoe je dat, waar liggen je kansen? Deze avond is niet alleen bedoeld om daarvoor inspiratie te geven, maar ook om zelf als ‘ondernemende buurthuizen en initiatieven’ daarin een eerste slag te maken.
Hobbels op je pad
Waar maken de maatschappelijke initiatieven zich sterk voor en waar lopen ze tegen aan? Een paar voorbeelden passeerden de revue. De Kadoelen staan nog aan het begin. Waar vinden ze een geschikte ruimte en middelen om die in te richten? De kledingbank Hebben & Houwen – ook net begonnen – wil alle mensen die lid zijn van de voedselbank in een nieuw pak hijsen. Het pand is er al, maar waar in de buurt kunnen ze flyers laten drukken? Door ze in de buurt te laten drukken blijft het geld in de wijk, is het idee. Het antwoord kwam direct uit de zaal. Zo werkt samenwerking dus, de een zoekt, de ander weet de weg en het geld blijft in de wijk. Stichting Malak bestaat al 15 jaar en zet zich onder meer in om vrouwen uit hun isolement te halen. Graag krijgen ze wat meer ondersteuning bij de administratieve taken. Elythé drijft een buurtwinkel door en voor buurtbewoners zonder winstoogmerk, draait op vrijwilligers maar heeft veel te maken met gezondheidsproblemen binnen deze groep. Daarom is het moeilijk om de winkel zes dagen per week open te houden. Bildung is een woongroep in een voormalige kerk en wil deze tot een cultureel centrum van de buurt maken. Vergunningen vormen een lastig traject. De buurtmoestuin kweekt voor de voedselbank, maar zoekt nieuwe geldstromen om dit ook in de toekomst te kunnen blijven doen. De ondernemende en maatschappelijk betrokken buurtbewoner vindt dus nogal wat hobbels op zijn en haar pad. Hoe kom je daar overheen?
Voorbeelden van ondernemerskracht
De Zandloper in Utrecht laat zien hoe een paar ondernemende buurtbewoners van een speeltuin een buurttuin maken en daarmee nieuwe activiteiten en geldstromen weten aan te trekken. Dat levert inmiddels een betaalde kracht op. Buurthuis Ima Ana in Putten probeert niet alleen meer activiteiten aan te trekken, maar ook de financiële basis te versterken door woningen aan het buurthuis toe te voegen. Het Krachtstation is een voormalig schoolgebouw omgebouwd voor wonen, werken en vermaak voor de wijk Kanaleneiland. Door slim geldstromen met elkaar te combineren kon dat zonder subsidie en zijn toch de huren laag gebleven. Als bij een lekkende emmer stroomt er veel geld de wijk in, maar er ook even snel weer uit. Deze voorbeelden laten zien hoe je die geldstromen beter kunt benutten voor de wijk en jouw initiatief.
Dus stop de gaten
Bedenk welke activiteiten in de buurt geldstromen naar je initiatief kunnen halen?
Met deze vraag werden de deelnemers uitgedaagd zelf met ideeën te komen om de gaten in de lekkende emmer te stoppen en daarmee de euro’s naar hun initiatief te halen. Dat was eerst even op gang komen, maar toen het eerste idee eenmaal op tafel lag, volgden er vanzelf meer. Al wilden sommigen nog best even doorgaan, na een uur was het tijd om de oogst binnen te halen. Zo maar een kleine greep uit nog veel meer.
Je kunt erover klagen dat er in je buurt allemaal tweeverdieners wonen die geen tijd hebben om mee te helpen in de buurtspeeltuin, maar je kunt ook bedenken dat deze groep graag betaalt voor kinderopvang, bijles en kinderfeestjes, want daar hebben ze ook geen tijd voor, maar wel het geld. Die kun je dus tegen betaling aanbieden. Van de kruiden voor de voedselbank kun je ook een deel verkopen, aan hippe restaurants bijvoorbeeld, want daarvan komen er in Noord steeds meer. Voor biologische producten betalen mensen bovendien meer: zoek op waar die mensen zitten en je hebt dubbele winst. En als je goed bent in kruiden telen, waarom geef je dan geen cursus waarvoor je deelnemers laat betalen (maar het sommigen ook gratis gunt)?
Wie spullen heeft te vervoeren heeft een busje nodig. Deelplatforms voor bedrijfswagens zijn er niet. Maar uit de zaal kwam direct: ‘Ooh, dat busje hebben wij wel voor jullie!’ Ideeën werkten aanstekelijk op elkaar: ‘dat kunnen we bij ons ook proberen’, en ‘dat doen we al en werkt goed!’ Met elkaar ben je rijker dan je denkt. Voor administratieve taken zou je een gezamenlijk een back-office kunnen inrichten. Wellicht dat er iemand in de buurt is die daar goed in is en doordat je het met meer doet er ook nog wat aan kan verdienen. Gebruik de talenten en het kapitaal in de wijk. Hangjongeren zouden zich kunnen inzetten voor de beveiliging van het buurthuis. Daarmee sla je meer vliegen in een klap.
En dan doorzetten
Een idee bedenken is één, het waar maken twee. Dat gaat met vallen en opstaan. Van de honderd ideeën blijven er misschien tien over die kans van slagen hebben, maar dat hoort erbij, dat is ondernemen. Misschien blijkt het succes wel in de bijvangst te zitten. Het Krachtstation begon met het idee de grote bruiloftsfeesten juist in de wijk te houden in plaats van ver daarbuiten. Er is van alles van de grond gekomen, maar die bruiloftsfeesten niet!
Dat betekent niet alleen willen doorzetten, maar ook oog hebben voor wat werkt en wat niet, en moet om van een aanvankelijk idee afscheid te nemen als iets anders meer blijkt op te leveren.
Kijk daarom verder dan je eigen omgeving. Wees flexibel. Leer van elkaar en werk samen. Versterk elkaar door kennis en diensten uit te wisselen. Daarvan leverde de avond al heel wat op; een eigen Facebook-groep kan daarbij helpen. Samen sta je sterker!
En onderschat jezelf niet, want als er iets uit deze avond blijkt dat initiatiefnemers in Noord met elkaar behoorlijk wat in hun mars hebben, en het hun aan doorzettingsvermogen en enthousiasme niet ontbreekt. En daar drijft alles op.
En met dank aan ieders inzet en aan de gastvrijheid en de lekkere hapjes van de vrijwilligers van Buurthuis Van der Pek kwam ook aan deze bijeenkomst een eind.
Kijk ook naar de filmpjes over Buurttuin De Zandloper en Krachtstation Kanaleneiland